6. nesil turbofan jet motorları jet uçaklarının geldikleri noktayı ifade etmek için büyük önem taşıyor. Askeri havacılık tarihi için pistonlu motorlardan turbojet motorlara kadar olan sıçramada özellikle turbojet motorlardan turbofan motorların kullanılması etkili olmuştur.
Turbofan Motor Nedir?
Askeri amaçlı motor tasarımlarında özellikle üç akışlı turbofan motorlar büyük bir etkiye sahiptir. Askeri amaçlar için kullanılmış olan ilk jet motoru günümüzden yaklaşıl 70 yıl önce yapılan çok gizli bir proje sonucu ortaya çıkmıştı. Gelecek nesil savaş uçakları için ise yeni nesil motorların geliştirilmesi çok büyük önem taşıyor. Özellikle altıncı nesil jetler ile günümüzde devam etmekte olan çalışmalar göz önünde tutulduğunda, bu platformlara uygun olacak şekilde motor geliştirilmesi de önem kazanmaktadır.
F35 model jet uçağının beşinci nesil motor geliştirilmesi konusunda 2007 yılında ABD Hava Kuvvetleri farklı şirketler ile çalışmakta olup özellikle turbofan teknolojisi tercih edilmektedir. Turbofan motoru, ağırlıkta olarak orta ve büyük boyutlu uçaklarda kullanılmasına rağmen askeri amaçlı jetlerde de yaygın olarak kullanılmaktadır.
Yolcu uçaklarında pek yeni olmayan turbofan motorları askeri uçaklarda kullanmak ise jetlerin daha iyi manevra, daha yüksek uçuş elde etmeleri ve daha güçlü özelliklere sahip olmaları anlamı taşır. Turbofan motorlar genelde daha iyi bir itme gücüne sahiptir. Bu yüzden ağırlık oranına ilişkin olarak da üretmiş olduğu itme gücü daha az verimli görülen pistonlu motorlar büyük uçaklarda görülmez. Ancak gelişen teknoloji ile jet uçaklarda da turbofan motor kullanılmak istenmektedir.
Değişken Bypass Oranlı Jet Motoru
Jet uçaklarda kullanılacak olan turbofan motor değişken bypass oranlı jet motoru olarak öne çıkıyor. Bu motor beşinci nesle kıyasla yüzde 25 yakıt tasarrufu sağlıyor. Yüzde 30’dan daha fazla menzil, yüzde 20’den de daha fazla itkiye sahip oluyor. Bu türden bir motorun jet uçakları ile bir araya getirilmesi için ise 2014 yılından beri çalışmalar sürüyor. Özellikle ABD Hava Kuvvetleri altıncı nesil savaş uçaklarını turbofan motorlar ile başlatmak istiyor. Şimdilik örnek olacak bir model henüz çıkmamış olsa da yakın zamanda altıncı nesil bu motorlar ile başlayabilir.
