Havacılık sektörü yıllar içerisinde farklı olaylardan dersler çıkartarak teknolojisini geliştirmeye ve endüstrisini büyütmeye devam ediyor. Havada bu kadar uçağın kontrolü ise soru işaretlerini belirginleştiriyor.
Havacılık otoriteleri tarafından belirlenen ve tüm dünyada uygulanan bazı yaklaşma limitleri vardır. Bu limitler masmavi gökyüzünün görünmez şeritlerini oluşturuyor. Uçaklar arasında 1000 feet (305 metre) dikey mesafe bulunması gerekiyor. Yatayda ise mesafe daha da artarak 3 mil (4.8 kilometre) uzağında kalması uçuş emniyeti için zorunlu bir kural olarak belirleniyor.
Altimetreye daha fazla hassasiyet kazandırmak için dikey ayrışım sistemi uygulanır. Hava şeritlerinde 1000 feet aralıklarla uçan dikey bir otoyol gibi düşünebilirsiniz. Aynı yönde giden uçaklar arasında ise 2000 feet boşluk vardır. Bir uçak batıya gidiyorsa, 1000 feet altından veya üstündeki koridordan yalnızca doğuya giden bir uçak uçabilir.
Havacılık Standartlarının Yeterli Olmadığı Noktalarda Neler Oluyor?
United ile TWA’nin uçaklarının çarpıştığı 1956 Büyük Kanyon üzerindeki kazanın ardından bu yönde çalışmalara başlanıldı. İki uçak arasındaki mesafeyi sürekli olarak hesaplayan, bu bilgileri yakınındaki uçak ile paylaşarak kaza ikaz sistemi TCAS geliştirildi. TCAS yoğun hava trafiğindeki olası yaklaşmaları ve çarpışmaları önleyebilecek donatıya sahip bir teknolojidir. Fakat bunu yalnızda dikey olarak sağlayabilmektedir.
Açılımı Trafik Uyarı ve Çarpışma Önleyici Sistem (Alert and Collision Avoidance System) olarak havacılık tarihinde yerini almaktadır.
Otomatik olarak uçağın kontrollerini alarak iki uçağın çarpışmasını genellemez. Sadece iki uçak arasında kabul edilen takip seviyeleri kısalmaya ve risk oluşturmaya başladığında sesli ve görsel uyarı verirler. Loss of seperation durumlarında hava trafik kontrolleri fark ettiğinde kabin ekibini uyarabilirler ve talimat verebilirler. Fakat öncelikli olarak TCAS sisteminin verdiği komutların uygulanması gerekmektedir ve zorunludur.
Çarpışma yaklaştığında sistemler önce “Traffic” uyarısını verir. Devamında ise çarpışmanın engellenebilmesi için bir pilota “Climb” diğer uçaktaki pilotlara ise “Decent” yani çapraz olarak yükselme ve alçalma komutları gönderilir. Bu sistemin karşılıklı olarak bilgi paylaşması sayesinde oluşur.
Teknoloji günden güne gelişim kaydetse de insan hata payı göz önünde bulunmaya devam ediyor. Kurala uymayan ve sistemin verdiği direktifin aksi yönde hareket eden pilot yüzünden iki uçak havada çarpışmıştır. Uberlingen kazasında, pilotlar hava trafik kontrolörünü dinlemiş ve madalyonun acı yüzü ile karşılaşılmıştır.
