Çoğunlukla büyük uçakların arkasında oluşan düzensiz hava kütleleri, ardından gelecek olan küçük veya büyük uçaklar için tehlike oluşturmaktadır. Özellikle daha küçük çaplı uçakların pilotun kontrolü dışında kendi ekseninde dönmesine sebep olarak büyük kaza ve facialara da ön ayak olmaktadır. Kontrolsüz, kendi ekseninde dönüşlere tono adı verilmektedir.
Rüzgar Türbülansı İçin Gelişmeler
Uçak, kaldırma kuvvetinin kanadın üst ve alt kısımlarına uyguladığı farklı basınçlar sayesinde havayı tutabilir. Kanat ucu kavisli kalırken kanat içinden akan havanın basınç farkının yarattığı girdaplar, zıt yönlerde dönen iki silindirik girdap oluşturur. Girdap yoğunluğu uçağın ağırlığına, hızına ve kanat yapısına bağlı olarak değişebilir. Uçak ağır olduğunda kanatlarının altındaki hava akışına müdahale edecek dış yükü (yakıt tankı, açık iniş takımı vb.) Yoktur ve düşük hızda uçarak çok şiddetli girdaplar ve hızlar yaratır. Amerika Birleşik Devletleri’nde girdaplar oluşturulmuş ve saniyede 100 metreye kadar hızlar gözlemlenmiştir. Bilim adamları, girdapların kesilip iniş çarklarında sona ermesini önlemek için kanatların uçlarına takılan, yukarı doğru kıvrımlı parçalar üzerinde çalışıyorlar.
Helikopterde Kuyruk Türbülansı
Kuyruk türbülansı helikopterler için daha tehlikelidir. Helikopterlerde, ana rotorun (helikopterdeki büyük pervane) yüksek hızda aşağıya ve yana doğru yarattığı türbülans üç kat daha büyüktür. Rotorun hava yolunun yere çarpmasıyla yaratılan girdap, uçaktakine benzer. Havaalanlarına inmek için alan üzerinde manevra yapan helikopterler, özellikle uçağın piste girdiği yolların üzerinden uçarken küçük uçaklar için tehlike arz eder.
Kuyruk Türbülansının Sebep Olduğu Kazalar İçin Alınan Önlemler
Sivil havacılık yetkilileri, kuyruk türbülansının neden olduğu kazaları önlemek için çeşitli düzenlemeler çıkarıyor. İniş sırasında sıklıkla çarpışmalar meydana geldiği için öndeki uçak arasındaki izleme mesafesini ayarlama görevi; pilota ve kule operatörlerine düşüyor.
Ağır uçaklardan sonra oluşan girdapların hareketi en az 2 dakika sürer. Küçük uçaklar bu dakikadan önce inerse kaza riski çok yüksektir. Arka arkaya inen uçak arasındaki mesafe, kule tarafından yaklaşık dört mil olarak belirlenir. Ağır uçaklar indiğinde bu mesafe 5 mile çıkar. Böylece kazaların önlenmesi ve can kaybının en aza indirgenmesi hedeflenmektedir.
